Սբ. Գևորգ Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Գևորգ Եկեղեցի

Թուրքիա / Վան / Արծկե / Առնջկուս

Պատմություն

Առնջկուսում եկեղեցիների գոյության մասին առաջին վկայությունը վերաբերում է 1425 թ.: Հիշվում է միանգամից երկու եկեղեցի, ընդ որում, որպես գրչօջախ. «Արդ, կատարեցաւ հոգելից, մատեանս ի թվականիս Հայոց ՊՀԴ (1425), ի յընտիր աւրինակէ, ի յերկիրս Արծկու, ի գ(ե)աւղս Առընճկուս, ընդ հովանեաւ սուրբ Ամենափըրկչիս և Սուրբ Գէորգեայ զաւրավարիս»:

Հայերեն ձեռագրերի ԺԵ դարի հիշատակարաններ, հ. Ա, Երևան, 1955, , էջ 339:
Տե՛ս նաև Մայր Ցուցակ..., հ. Ե, Երեւան, 2009, էջ 653, ձեռ. 1616:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Գ, Արծկե, Երևան, 2018, էջ 71:

Ինչպես երևում է 1858, 1878, և 1903 թթ. վկայություններից, Առնջկուսը դարձյալ երկու եկեղեցի է ունեցել, մեկը՝ դեռևս 1425 թ. վկայված թերևս միևնույն՝ Սբ. Գևորգը, իսկ մյուսը՝ Սբ. Հարությունը:

«Արծուի Վասպուրական», 1858, տախտակ Ա:
ԳԱԹ, Թորոս Ազատյանի ֆոնդ, բաժ. 57/III, թ. 14:
Էփրիկեան Ս., Պատկերազարդ բնաշխարհիկ բառարան, հ. Ա, Վենետիկ, 1903-905, էջ 248-249:
1903 թ. ընդարձակ օրացոյց Ս. Փրկչեան հիւանդանոցի հայոց, Կ.Պոլիս, էջ 334:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Գ, Արծկե, Երևան, 2018, էջ 74:

Նկարագրություն

Սբ. Գևորգը քարաշեն, փայտածածկ շինություն էր: Նախքան Մեծ եղեռնն այնտեղ էր պահվում մի հին գրչագիր Հայսմավուրք:

Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան Թուրքիայում, հ. I, էջ 274:
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Գ, Արծկե, Երևան, 2018, էջ 74:

Ինչ վերաբերում է Սբ. Հարություն եկեղեցուն, ապա մի վկայության համաձայն՝ այն գտնվում էր գյուղից դուրս՝ հյուսիսային կողմում և ըստ ամենայնի՝ ոչ թե գյուղի երկրորդ եկեղեցին էր, այլ պարզապես գյուղամերձ մի վանք էր:

Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան Թուրքիայում, հ. I, էջ 275 («Մաս մը կերթայ գիւղին հիւսիսը գտնուած Յարութիւնի վանքի փլատակներէն գոյացած խոռոչներու մէջ...»):
Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Գ, Արծկե, Երևան, 2018, էջ 74: